بر اساس استاندارد سه دسته توان برای موتورژنراتورها تعریف میشود .
1- توان standby (اضطراری): این توان برای 350 تا 400 ساعت کار در سال تعریف میشود . بر این اساس موتورژنراتور میتواند به ازای هر 12 ساعت کارکرد 10% اضافه توان (overload) داشته باشد .
2- توان prime : این توان دو تعریف دارد .الف - 750 ساعت کار در سال . ب - نامحدود در سال به شرط اینکه هر 750 ساعت متوسط توان کشیده شده از ژنراتور از 80% توان prime بیشتر نباشد .
3- توان دائم continuous : این توان به معنای کارکرد بدون وقفه (24 ساعته) و سالانه میباشد . این تعریف دقیقا به معنای یک نیرگاه میباشد . اصولاً موتورژنراتورهای با دور پایین و نیز موتورژنراتورهای گازسوز دارای یک چنین توانایی هستند. این توان برای 7000 ساعت یا بیشتر در سال تعریف میگردد .
خوب حالا یک به یک شروع به تفسیر موتورژنراتورهای مینماییم .
1- موتور ژنراتورهای گازوئیل سوز : همانطوری که گفتیم پرفروش ترین موتورژنراتورهای دنیا هستند و علت آن هم این است که گاز در بسیاری از نقاط دنیا کمیاب است (چشمتان به ایران نرود) . از نظر سرعت روشن شدن(زیر بار رفتن) سریعترین موتورژنراتور در دنیا میباشد.یعنی بعد از حدود 18 ثانیه از استارت ، دور ثابت شده و آماده بارگیری است .طور عمر این موتورژنراتورها در حدود 8000 تا حداکثر 12000 ساعت میباشد(برای کلاس کاری 1500 دور بر دقیقه) که در این میان استثنائاتی نیز وجود دارد مثل کاترپیلار آمریکا با 25000 ساعت کارکرد و گاسکور اسپانیا با حدود 57000 ساعت .زمان تعویض روغن در این دسته از موتورژنراتورها بین 200 تا 250 ساعت است (کلاس کاری 1500 دوربردقیقه).پاشش سوخت توسط انژکتورها انجام میگیرد. حرارت ایجاد شده در اگزوز بین 400 الی 500 درجه سانتی گراد است . دمای آب جهت خنک کاری 90 درجه سانتی گراد است . مهمترین نکته میزان حداکثر بارگیری ژنراتور در استارت اول است ( مثل حداکثر سرعت ماشین با دنده یک است) که برای اکثر موتورژنراتورهای گازوئیل سوز حدود 30 درصد است و حداکثر به 40 درصد میرسد(گاسکور). سازندگان مطرح دنیا در این دسته : کامینز آمریکا ، پرکینز انگلستان ، ولوو سوئد ، گاسکور اسپانیا ، دویتز mwm آلمان ، Man آلمان ، میتسوبیشی ژاپن ، کاترپیلار آمریکا و وارتسیلا از فنلاند . . .
2- موتورژنراتور گازسوز : بر دو دسته هستند .الف- موتورژنراتورهایی که با کیت گازسوز شده اند.این دسته از موتورژنراتورها دارای طول عمر کمی هستند و در زیر بار بدترین پاسخدهی را دارند چرا که base آنها دیزل (گازوئیل سوز) است و توسط کیتهایی به گازسوز تبدیل میشوند .با توجه به اینکه اولاً در حجم سیلندر هیچگونه تغییری ایجاد نمیگردد و حجم مذکور متناسب با ارزش سوخت گازوئیل ابتدائا طراحی شده است بنابر این روی سوخت گاز به هیج عنوان به توان گازوئیل نمیرسد.ثانیاً مواد خورنده سوخت گاز و گازوئیل کاملاً متفاوت میباشد و بنابراین جنس سیلندر و پیستون در موتورژنراتورهای گازوئیل سوز و گازسوز کاملاً متفاوت است .در هنگام تبدیل این مورد امکان تبدیل ندارد .ثالثا در موتورژنراتورهای گازسوز پارامتری بنام knock وجود دارد و در مواردی که تبدیل صورت میگیرد برای این مورد فکری نمیگردد که بسیار مخرب میباشد.
ب- موتورژنراتورهای پایه گازسوز:این دسته از موتورژنراتورها دارای طول عمر بسیار طولانی (بسیار طولانیتر از گازوئیل سوزها) میباشند.با توجه به اینکه این دسته از موتورژنراتورها در زمان طراحی در کارخانه سازنده موتور به طور اساسی بر اساس سوخت گاز طراحی میگردند بنابراین مشکلات دسته الف راندارند.عمدتاً این موتورژنراتورها برای کارکرد دائم continuous کاربرد دارند.قیمت آنها با افزایش توان کاهش میابد و در کل برای تولید برق ارزان قیمت توجیه اقتصادی دارند.در این دسته از مولدها سوخت توسط کاربراتور با هوا مخلوط و توسط شمع عمل جرقه زنی صورت میگیرد.این دسته از موتورژنراتورها دارای یک قابلیت دیگر بنام CHP(Combined heat and power) و CCHP(Combined cold and hot power) میباشند.بدان معنی که همزمان با تولید برق میتوان با بازیابی حرارتهایی که تلف میشود مثل اگزوز با 400 درجه سانتی گراد و یا آبی که جداره سیلندر را خنک میسازد ، آب گرم و یا حتی بخار آب تولید نمود.در صورت موجود بودن چیلر جذبی آبگرم میتوان این آبگرم را در سیکل آن وارد کرد و آب خنک و یا هوای خنک تولید کرد.با اینکار میتوان راندمان را تا 85% هم بالا برد که بسیار قابل توجه است.راندمان الکتریکال موتورژنراتورها حدود 40 درصد است.یعنی از گاز ورودی 40درصد آن به انرژی مفید تبدیل میشود.
دسته دیگری از این موتورژنراتورها هستند که با گازهایی که برای ما ایرانیها کمی ناآشنا است کار میکنند(به دلیل فراوانی گاز طبیعی natural gas در ایران) مانند Landfill,Digester,Swage,biomass (که البته در اروپا و آمریکا با هزار زحمت ازا این گازها استفاده میکنند چون گاز زیادی ندارند).
طول عمر این دسته از موتورژنراتورها بین 30000 ساعت تا 60000 ساعت (برای کلاس 1500 دور بر دقیقه).
تولید کنندگان این دسته عبارتند از : waukesha از آمریکا ، گاسکور از اسپانیا ، دویتز mwm آلمان ، ge jenbacher (ساخت اتریش و واگذار شده به شرکت GE امریکا) ، Man آلمان ، wartsilla فنلاند و ...
3- موتورژنراتورهای دوگانه سوز:بمانند گازوسوزها دو دسته اند.یکی آنهایی که با کیت تبدیل به دوگانه سوز میشوند که مشابه با مورد بالا دارای معایبی هستند.دوم موتورژنراتورهای دوگانه سوز که از پایه دوگانه سوز طراحی و تولید شده اند.بر خلاف تفکرات عمومی کارکرد دوگانه سوزها به شکل یا گاز یا گازوئیل امکانپذیر نیست و مشکلات تئوریکالی دارد.بنابراین این دسته از ماشین آلات بایستی مخلوطی از گاز و گازوئیل را بسوزانند و فقط در صورت قطع گاز روی گازوئیل ادامه کار دهند(برعکس آن غیر ممکن است).
تولید کنندگان آن در دنیا محدود میباشند که از آن جمله میتوان به وارتسیلا از فنلاند و گاسکور از اسپانیا اشاره کرد.
پاشش سوخت در این دسته از موتورژنراتورها توسط انژکتور صورت میگیرد و فقط داراری سنسورهای knock میباشند.سیکل کارکرد آنها بسیار شبیه به دیزلهاست.
